طراحی وب چيست؟
هنگام بحث در مورد طراحی وب شاهد مسائل مشابهي هستيم كه بارها و بارها سر و كلهشان پيدا ميشود. این مسائل ميتوانند مبارزه سیاسی بین بخش بازاریابی و گروه فنآوری اطلاعات یک شرکت بر سر مالکیت سایت باشد یا طراح گرافیکي كه در تلاش است یک مشتری را نسبت به مناسب بودن چهره سايت یا فنآوري چند رسانهای خاص موجود در آن متقاعد كند، این مسائل جوهره كار هستند. این مسائل اغلب منجر به بحثهاي داغ بين طراحان، و همچنین بین طراحان و مشتریان آنها، چه در داخل و چه در خارج از گروه وب شرکت مي شوند. هر چند نميتوان براي برخي از اين مسائل پاسخي ساده يافت، توصیفشان نسبتاً آسان است.
هنگام بحث در مورد طراحی وب شاهد مسائل مشابهي هستيم كه بارها و بارها سر و كلهشان پيدا ميشود. این مسائل ميتوانند مبارزه سیاسی بین بخش بازاریابی و گروه فنآوری اطلاعات یک شرکت بر سر مالکیت سایت باشد یا طراح گرافیکي كه در تلاش است یک مشتری را نسبت به مناسب بودن چهره سايت یا فنآوري چند رسانهای خاص موجود در آن متقاعد كند، این مسائل جوهره كار هستند. این مسائل اغلب منجر به بحثهاي داغ بين طراحان، و همچنین بین طراحان و مشتریان آنها، چه در داخل و چه در خارج از گروه وب شرکت مي شوند. هر چند نميتوان براي برخي از اين مسائل پاسخي ساده يافت، توصیفشان نسبتاً آسان است.
به طور کلی مسائل اصلی موجود در پس طراحی وب مدرن اينها هستند:
نیازهای طراح در مقابل نیازهای کاربران
تعادل بين فرم و عملکرد
کیفیت اجرا
اثر متفابل عرف و نوآوری
در مفهوم انتزاعی، این مسائل منحصر به محیط وب نیستند. هنرمنداني مثل لئوناردو داوینچی هم قطعاً تلاش ميكردهاند بين خواسته و انتظارات مشتریان و حتی مردمي كه به تماشاي كارهايشان مينشستند، و نیازهای خودشان تعادل ايجاد كنند. هنرمندان تجاری كه چیزی شبیه به تبلیغات یک مجله يا بیلبورد ميآفرينند، باید بين الزامات ديد بصری و ارتباط موفق و روشن تعادل ايجاد كنند. اجرا در هر رشته متفاوت است، اما در رشتهاي به جواني طراحی وب، اثرات آن بیشتر مشهود است. در نهایت، قواعد عرف و الزامات نوآوری به همان اندازه اشتياق و تلاش یک جوان براي شوريدن در برابر عرف عموميت دارد، به همان اندازه يك طراح جوان قرون وسطايي كه در پي کشف و درك حکمت استادانش است، و يك طراح پا به سن گذاشته كه تلاش ميكند قوه ابتكار جوانانهاش را از نو بيابد. با وجود ماهیت کلی این موضوعها، جزئیات خاص آنها در هر محيطي متفاوت است. خوب است پيش از اينكه بعدها با آن مواجه شويم، در همين جا بدان بپردازيم. ابتدا با مهمترین مسئله آغاز ميكنيم: طراحی سایت طراح محور در برابر طراحی سایت کاربر محور.
نیازهای طراح در مقابل نیازهای کاربران
تعادل بين فرم و عملکرد
کیفیت اجرا
اثر متفابل عرف و نوآوری
در مفهوم انتزاعی، این مسائل منحصر به محیط وب نیستند. هنرمنداني مثل لئوناردو داوینچی هم قطعاً تلاش ميكردهاند بين خواسته و انتظارات مشتریان و حتی مردمي كه به تماشاي كارهايشان مينشستند، و نیازهای خودشان تعادل ايجاد كنند. هنرمندان تجاری كه چیزی شبیه به تبلیغات یک مجله يا بیلبورد ميآفرينند، باید بين الزامات ديد بصری و ارتباط موفق و روشن تعادل ايجاد كنند. اجرا در هر رشته متفاوت است، اما در رشتهاي به جواني طراحی وب، اثرات آن بیشتر مشهود است. در نهایت، قواعد عرف و الزامات نوآوری به همان اندازه اشتياق و تلاش یک جوان براي شوريدن در برابر عرف عموميت دارد، به همان اندازه يك طراح جوان قرون وسطايي كه در پي کشف و درك حکمت استادانش است، و يك طراح پا به سن گذاشته كه تلاش ميكند قوه ابتكار جوانانهاش را از نو بيابد. با وجود ماهیت کلی این موضوعها، جزئیات خاص آنها در هر محيطي متفاوت است. خوب است پيش از اينكه بعدها با آن مواجه شويم، در همين جا بدان بپردازيم. ابتدا با مهمترین مسئله آغاز ميكنيم: طراحی سایت طراح محور در برابر طراحی سایت کاربر محور.
طراحی وب کاربر محور
بنمايه مشترک طراحی وب، تمرکز آن بر کاربران است. متاسفانه، اشتباه رایجي كه در رشد وب اتفاق افتاده اين است كه، و بيش از اندازه تكرار گرديده، سایتها بیشتر برای طراحان و پاسخگويي به نیازهای آنها طراحی و ساخته مي شوند تا براي کاربران واقعی آن سایتها. هرگز اين اصل مهم طراحی وب را فراموش نكنيد:
قانون: شما کاربر سايت نيستيد.
آنچه شما آن را درک ميكنيد هماني نيست كه کاربر آن را درک خواهد کرد. شما به عنوان طراح، از دانش كامل درباره وبسایت برخورداريد. شما مي دانيد اطلاعات كجاي سايت قرار دارد. ميدانيد چطور پلاگینها را نصب كنيد. شما بهترين رزولوشن صفحه نمایش، تنظيمات مرورگر و غیره را داريد. وقتي سایتتان را بر اساس ویژگیهای بصری و سطح مهارت خودتان ایجاد کنید، اغلب درباره کاربران واقعی سایت اشتباه خواهد كرد. باید این واقعیت را بپذیرید که بيشتر کاربران لزوماً فاقد اطلاعات كامل درباره سایتي هستند كه ساختهايد. حتی ممکن است شور و شوق و علاقه شما را هم نداشته باشند. با توجه به اهمیت علايق و خواست کاربران، ميتوان گفت بهتر است خيلي سادگی از کاربران خواست چه سايتي ميخواهند تا برايشان طراحی كنيد. این به نظر ایده خوبي است، البته تا زمانی که یکی دیگر از اصول معمول طراحی وب را در نظر آوريد:
قانون: کاربران طراح نیستند.
همه افراد طراح وب نيستند و نبايد هم باشند. همانطور كه خيلي ابلهانه است اگر به سينما روها (عاشقان ديدن فيلم) اجازه دهيم به دليل اينكه تاكنون فيلمهاي زيادي ديدهاند، بيايند و يك فيلم عظيم را كارگرداني كنند، همانقدر هم نباید انتظار داشته باشيم کاربران، صرف اينكه تاكنون از سايتهاي متعددي بازديد كردهاند، بتوانند طراحی وب انجام دهند. کاربران اغلب خواستها و انتظاراتي غیر واقعی از سایتها دارند. کاربران هيچ وقت در مورد اجزاء منحصر به فرد یک وبسایت به دقت فكر نميكنند. كوتاه سخن اينكه، کاربران هرگز به اندازه يك طراح درکی عميق و ماهرانه از وب نخواهند داشت.
گفته شد که کلید طراحی وب موفق و كارآمد همواره تلاش در جهت ديدن و فكر كردن از نقطه نظر کاربر است. طراحی کاربر محور عبارتي است براي توصيف نوعي طراحی که همیشه کاربر را در رأس همه امور قرار میدهد. اما درباره کاربران چه میتوان گفت؟ آيا یک کاربر نمونه و استاندارد وجود دارد؟ آيا فردي به نام «كاربر استاندارد وب» وجود دارد که باید سایتهایمان را برایشطراحی كنيم؟ احتمالاً خير، ولي قطعاً صفاتي خاص هستند، مانند زمان واکنش، حافظه و سایر تواناییهای شناختی یا فیزیکی فردي كه بايد در طراحی سایتهایمان آنها را در نظر داشته باشيم. داشتن ديدي کلی از علوم شناختي ميتواند به ما در درك تواناییهای کاربران عام کمک کند؛ این موضوع را در فصل آینده بیشتر خواهيم شكافت. به یاد داشته باشید، عليرغم اينكه کاربران ممکن است ویژگیهای اساسی مشابهی داشته باشند، به هر حال داراي فرديت نيز هستند. چیزی كه ممکن است براي یک کاربر آسان به نظر برسد ميتواند برای دیگری سخت باشد. سایتهایي که برای «عامه» كاربران ساخته ميشوند نیازهای همه کاربران را برآورده نمیکنند. کاربران قوي احتمال دارد سایتي را محدود كننده ارزيابي كنند در حالی که کاربران تازه کار آن را بسیار دشوار بيابند. کاربران افرادي جدا هستند با ظرفیتها و ویژگیهای مشترک. سایت باید در تمرکز بر موضوعات مشترکات، حساب تفاوتهای مربوطه را نيز داشته باشد. اين مسئله در اصل طراحی وب كه ذيلاً مي آيد طرح شده است:
قانون: برای کاربر عام طراحی كنيد، اما حساب تفاوتها را هم داشته باشد.
در نهایت، ديديم که نیازهای متفاوت کاربر و طراح مسئله كنترل داشتن را پيش رويمان قرار داده است. داشتن کنترل روي نحوه مشاهده سايت قراردادي است نانوشته بین طراح و بازدیدکننده كه معلوم ميكند تجربه فوق چگونه انجام خواهد شد. اغلب سایتها کنترل کمی در اختيار کاربران قرار ميدهند و کاربر را مجبور مي كنند محتوا را در جهتي از پیش تعیین شده مشاهده كرده و کنترل چنداني بر نحوه ارائه یا فن آوری نمايش آن نداشته باشد. در مقابل، به ندرت سايتهايي را میتوان يافت كه در آن به کاربران اجازه داده مي شود کنترل كاملي داشته باشند بر آنچه مشاهده ميكنند، نحوه مشاهده آن اجزا و حتی اجازه میدهند كاربر چيزي به محتوا سايت افزوده يا از آن كم كند. با این حال، اکثر سایتها امكان برخی از گزینهها و توانایی کنترل تجربه مشاهده سايت را در اختيار کاربر ميگذارند، اما اين امكان هم همیشه تحت تاثیر نيازهاي طراح است. در سراسر کتاب باز هم به برخی از ایدههای کلی کنترل و تجربه کاربر خواهيم پرداخت.
منبع: بنمايههای طراحی وب
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر