يكي از مشکلات اصلي كاركرد طراحی وب اين است که سایت‌ها اغلب تعادلي در فرم و كاركرد‌شان ندارند. ، بسیاری از طراحان تحت تاثیر مدرنیسم، مدت‌هاست عقيده دارند که فرم بايد كاركرد عملكرد باشد. تصور كنيد که در هرم طراحی وب یک ضلع به فرم اختصاص داشته و كاركرد ضلع ديگر را تشكيل بدهد. كاركرد بدون فرم می‌تواند خسته کننده باشد و هر چند ممكن است سایت کارايي خود را حفظ نمايد، اما براي کاربران الهام بخش نخواهد بود. در مقابل، حتی اگر فرم بسيار پر ابهت باشد، اگر كاركرد سايت محدود باشد، موجب نا‌امید کاربران خواهد شد. بین فرم و كاركرد بايد ارتباطي روشن و مستمر وجود داشته باشد. به عبارت ساده، شکل سایت باید به طور مستقیم به هدف آن مربوط باشد. اگر سایت براي بازاريابي ساخته شده، احتمالاً بهتر است بسیار چشم نواز بوده و حتی اگر به دستيابي به اهداف آن كمك مي‌كند، بايد حاوي مقدار زيادي فايل چند رسانه‌ای باشد. در عين حال، اگر سایت محيطي وظيفه محور است، مانند سایت بانک آنلاین، بهتر است فرمي بسیار ساده و كاربردي داشته باشد. البته تعیین فرم مناسب یک سایت مستلزم آن است که كاركرد سایت به وضوح تعریف شده باشد. متاسفانه، در بسیاری از وب‌سایت‌ها كاركرد نهایی آنها همیشه و در همه حال به روشني تعيين نمی‌شود. حتی بدتر از آن، همیشه رابطه فرم و كاركرد در این سایت‌ها به روشني مشخص نشده است.
قانون: اطمینان حاصل کنید که ظاهر بصری سایت با كاركرد آن مربوط باشد.
گويي همواره مبارزه‌اي مستمر بر سر فرم و كاركرد وجود خواهد داشت، و عليرغم این واقعیت، طراحان تقریباً در همه موارد بايد طرف کاربرا‌ن‌شان را بگيرند. در واقع، اصلاً نياز به هيچ‌گونه اختلاف وجود ندارد. فرم و كاركرد نبايد همیشه در جنگ با يكديگر باشند؛ آنها تقریبا در تمام زمان‌ها مکمل یکدیگر بوده‌اند. یک طراحی خوب، باعث می‌شود سایتي کاربردی بسیار بهتر به نظر برسد، در همين حال كاركرد عالي مي‌تواند در طولاني مدت، نقصان «حس و ديد» يك سايت را جبران كند.
طراحان ميانه‌رو این تعادل را درک نموده و سعي مي‌كنند از ایده طراحی جامع پيروي نموده و اين قانون را در ذهن داشته باشند كه اجرای صحیح و یکپارچه تمام جنبه‌ها و كليت يك چيز بسيار با ارزش‌تر و مهم‌تر از يك جزء تنها است. در واقع، تفاوت واقعی بین یک طراح وب و یک صرفاً سازنده وب این است که اولی نه تنها قادر به اجرای منحصر به فرد و درست اجزاي یک سایت است، بلكه وي مي‌تواند به كليت سايت هم يك «نفس» بيشتر زندگي ببخشد.
اجرا: قسمت آسان؟
زبان‌هاي برنامه نويسي HTML ، XML، CSS، جاوا اسکریپت، جاوا، فلش، سازگاری با مرورگر، ظرفیت سرور و تمام اجزای دیگر توسعه وب بخش آسان طراحی سایت هستند. هر چند یادگیری یک فن‌آوري جدید ممکن است زمان و تلاش زيادي را بطلبد، اما به طور کلی راحت‌تر مي‌توان تشخيص داد آیا بعضي از قسمت‌هاي HTML یا ديگر فن‌آوري‌ها به درستی مورد استفاده قرار گرفته‌اند يا خير. با این حال، امروزه سایت‌ها پر هستند از مشکلات اجرایي؛ از غلط املایی ساده گرفته تا مشكلات ناشي از ناسازگاری فنی قابل‌توجهی، نحوه ارائه مطالب و مشکلات مربوط به قابلیت استفاده.
تنها زماني مي‌توان یک وب‌سایت را بسیار عالی حساب كرد كه مفید، قابل استفاده، صحيح و موجب مسرت باشد. به جز در مورد صحت كاركرد، معنی بقيه موارد بالا تا حدودی ذهنی است. برای اين‌كه بگوييم یک سایت خوب طراحی شده، اجرای آن باید عالی باشد. يعني سايت هرگز نبايد از كار بايستد. كد‌هاي HTML آن باید درست بوده و تصاویر به درستی ذخیره شده باشند طوری که صفحه خود دقيقاً مانند آن چه طراح پيش بيني كرده، بارگذاري شود. هر یک از عناصر تعاملی، چه در شکل اسکریپت‌های سمت سرویس گیرنده و در زبان جاوا اسکریپت باشد یا در برنامه‌های اجرايي در سرور مثل CGI، اجرا باید به درستی انجام گرفته و هيچ عملي به هيچ پیغام خطايي منجر نشود. ناوبری سایت باید در همه حال کار کند. لینک‌های شکسته همراه با ظهور بیش از اندازه پيغام خطاي آشناي «404: Not Found»، نشانه سایتي نيست كه دارد به خوبی اجرا مي‌شود. در واقع اگر خطايي هم باشد، بايد از خطا‌ها به خوبي استفاده كرده و سايت با آرامي و موقرانه از كار باز ايستد. در حالی که به نظر می‌رسد اجراي خوب نیازي آشکار برای تعالی سايت است، بسیاری از سایت‌ها آنقدر مشکل دارند كه ما را مجبور به گفتن قانون زير مي‌كنند:
قانون: اجرای یک سایت باید تقريباً بی عیب و نقص باشد.
چرا مشکلات اجرای در وب‌سایت‌ها شایع است. جوب آن ساده است، چون این صنعت صنعتي است جوان با استانداردهای در حال تغییر. شرايط هنر طراحی وب را در چند سال گذشته در نظر بگیرید؛ خواهيد ديد كه تفاوت‌هاي زيادي اتفاق افتاده است. علاوه بر این، بسیاری از حرفه‌ای‌هاي طراحی وب سایت اغلب فاقد پس زمینه علمي در رشته کامپیوتر، شبکه سازی، تئوری فرامتن، علوم شناختی و دیگر رشته‌هایي هستنند که ماتوانند در کیفیت تولید سایت تاثیر گذار باشند. برخی از طراحان ساده‌لوح حتی از تفاوت‌هاي ذاتی در حال ظهور رسانه وب چشم پوشي مي‌كنند؛ مثلاً به مشکلاتي همچون وضوح تصوير، باز توليد رنگ، محدودیت پهنای باند و امثال آنها را ناديده مي‌گيرند. طراح وبي که مشرف بر این نوع ویژگی‌های فنی وب باشد مانند ناظر چاپي است كه اجازه نمي‌دهد رنگ روي كاغذ در حال چاپ پخش شود. طراحان بزرگ وب باید اين رسانه را شناخته و به آن احترام بگذارند؛ رسانه‌اي كه شامل همه چیز مي شود، از مرورگر و پهنای باند گرفته تا برنامه نویسی و پروتکل‌ها.
قانون: محدوديت‌هاي وب و رسانه اينترنت را شناخته و به آن احترام بگذاريد.
حال، با توجه به محیط طراحی وب، در نهایت طبقه‌بندي سایت‌ها را به پايان مي‌بريم، از سايت‌هايي كه مطابق استاندارد‌ها، سبک، کاربر پسند، آگاهي دهنده، و پر كاربرد تا دسته‌اي که مختص تنها یک مرورگر، غیر قابل استفاده، و یا آن‌هايي كه پهنای باند چند‌رسانه‌ای‌شان آنان را به عنوان «نسل بعدی» معرفي مي‌كند. با همه اين اوصاف ، این مقایسه نشان می‌دهد که تمام سایت‌های خوب بايد یکسان باشند؟ خير، اين‌طور نیست.
انطباق در مقابل نوآوری
بسیاری از طراحان وب حس می‌کنند که نظریه‌هاي طراحی و طبقه‌بندی طراحی سایت انطباق و هم‌شكلي را افزایش داده و نوآوری را در نطفه خفه مي‌كنند. درست است که پيروي همراه با زياده‌روي از قالب‌هاي طراحی مانند طرح «بالا – چپ – پايين» و یا چسبيدن زياده از حد به شیوه‌های رایجي مثل قرار دادن آرم سازمان در گوشه سمت چپ بالاي صفحه وب برخی از گزینه‌های طراحی صفحه را محدود خواهد كرد؛ طراحان دلیل این عرف‌ها را اشتباه گرفته‌اند. به اين فكر كنيد که هر چند مي‌شود کتاب را به صورت صفحه‌هاي مثلثی طراحی كرد ولي کتاب‌هاي اندكي به اين شكل طراحي شده اند. هزینه‌های بالاي تولید، بد قوارگي و نا‌آشنايي خواننده با چنین شکلي می‌تواند کتاب مثلثی را یک گزاره مخاطره‌آمیز جلوه دهد. بسیاری از کتاب‌ها مربع یا مستطیل شکل داراي جلدي متمايز، صفحه عنوان، فهرست مطالب، فصل‌هاي جدا جدا، و غیره هستند. آیا همه اين عرف‌ها دست و پاي طراح کتاب را مي‌بندد؟ بعضي‌ها ممكن است بگويند بله؛ ولي در همين محدودیت‌های شرح داده شده در کتابي مدرن باز هم مي‌توان خلاقیت به خرج داد. همين مسئله درباره طراحی وب هم صدق مي‌كند. رابط کاربری گرافیکی (GUI) طراحی برای برنامه‌های نرم افزاری تحت تاثیر استاندارد‌هاي رابط کاربري وب قرار دارد با اين حال ایده‌های جدیدي نیز ظهور کرده‌اند. طراحان مجبورند از قراردادهای گزينه‌هاي ناوبری، مكان‌يابي ناوبری، رنگ‌ها و غیره پيروي كنند. این ایده‌ها طراحی را محدود نمی‌کند؛ تنها محدوديت‌هايي براي شكل سایت‌ها در نظر مي‌گيرد طوری که کاربران در مراجعه به سایت‌ها، با اشكال عجيب و غريب و كاملاً متفاوت روبرو نشوند.
قانون: از عرف رابط کاربری گرافیکی و رابط وب به تناسب پيروي كنيد.
همه این « نظریه‌هاي طراحی» کلی صحنه را برای یادگیری طراحی سایت آمده مي‌سازند، اما وقتي که اين نظریه‌ها را در سایتي واقعی به كار مي بنديد، بسیار خاص‌تر مي‌شوند. کوتاه سخن اين‌كه، مطالب زيادي براي گفتن هست، پس بیایید شروع كنيم.
منبع: فرم و كاركرد طراحی وب
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر